Extra aandacht nodig voor waterveiligheid jacuzzi's

Stelt u zich eens voor: u huurt een vakantiehuis met zes personen en ’s avonds geniet u met z’n allen nog na van de dag in de privé-jacuzzi. Wat kan er misgaan? Van een aantal vakantieparken kregen wij vragen over het beheer van de waterkwaliteit in jacuzzi’s die zij bij een vakantiehuis verhuren. Wat blijkt: het beheer volgens de instructie van de fabrikant voldoet niet bij zulk ‘intensief’ gebruik. Met alle gevolgen van dien. Dat kan dus ook bij de jacuzzi in uw eigen achtertuin gebeuren of bij die van de buren. Onze expert Henk Vissers geeft advies: “Als u de juiste extra beheersmaatregelen neemt, is het risico op slechte waterkwaliteit nihil.”

“Er zijn gevallen bekend waar de waterkwaliteit van de jacuzzi op een vakantiepark zichtbaar te wensen overliet”, vertelt Vissers. “Maar zelfs als het water er prima uitziet, kan het mis zijn. Van legionella tot andere ziekmakende bacteriën die ontstekingen of andere gezondheidsrisico’s met zich meebrengen: het kan in water voorkomen. En met het gespetter en nevel, ontstaan door de massagestralen en beluchting, is er wel degelijk kans op legionellabesmetting”, vervolgt hij ernstig. Toch is er geen specifieke wet- en regelgeving voor jacuzzi’s. Natuurlijk heeft de eigenaar wel zorgplicht en de verantwoordelijkheid om een veilige jacuzzi aan te bieden. Waarom is dit bij velen nog niet bekend? En hoe zorgt u ervoor dat u verantwoordelijk omgaat met het beheer van jacuzzi’s?

Nieuw

Om het park zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de gasten, zijn vakantieparken in de afgelopen jaren steeds luxer geworden. Een nieuw fenomeen is de opkomst van de jacuzzi (ook wel spa genoemd) in de tuinen van moderne vakantieverblijven. Het plaatsen van een jacuzzi is niet zo ingewikkeld: een geschikte plek, een aansluiting voor de stroom en een voorziening om het bad te kunnen vullen. Eenmaal op temperatuur is het al aantrekkelijk om erin plaats te nemen.

Standaard maatregelen onvoldoende

Vissers: “Helaas zijn we er daar niet mee. De waterkwaliteit komt zonder de nodige aandacht al snel in het geding. De leverancier van de jacuzzi levert over het algemeen ook de nodige producten om de waterkwaliteit te beheersen met gebruiksaanwijzing. Als het gaat om privégebruik van een jacuzzi in uw eigen achtertuin, wordt ervan uitgegaan dat de geleverde middelen en het juist toepassen daarvan voldoende zijn om de waterkwaliteit veilig te houden. Ook het opvolgen van het voorgeschreven onderhoud aan de jacuzzi, zoals het reinigen of vervangen van eventuele filtercartridges, is daar onderdeel van. Echter zien wij deze standaardmaatregelen als onvoldoende voor openbaar gebruik.”

Hogere badbelasting & weinig kennis van instructies

Want ‘openbaar gebruik’ bij een recreatiebungalow is wellicht intensiever dan privégebruik in de eigen achtertuin. Op vakantie is de kans groot dat we meer tijd hebben om in de jacuzzi door te brengen, met meer mensen. En als we de jacuzzi slechts een week tot onze beschikking hebben, moeten we er intensief van genieten zolang het kan, toch? Kortom: een hogere badbelasting is aannemelijk. En de gemiddelde gast is niet op de hoogte van de risico’s. Bovendien wordt een klant in de privésfeer voorgelicht door de leverancier, compleet met instructies voor juist gebruik. Op een vakantiepark moeten gebruikers het zonder instructies van de leverancier stellen. Hierbij zijn zij afhankelijk van het juiste beheer door de eigenaar van de jacuzzi.

Intensiever beheer is noodzakelijk

Daar waar het gaat om (intensief) gebruik in de recreatieve sfeer adviseert C-mark intensiever en nauwlettend beheer. Waarom is dat nodig? Vissers: “Als we uitgaan van een model met waterinhoud van 1.200 liter met 6 personen die de jacuzzi dagelijks gebruiken gedurende een week, dan is er circa 28 liter water per dag beschikbaar voor badbelasting per persoon. Dat is zeer weinig. In het bassin belasten onder andere het ureum, wat door ieder mens wordt afgegeven, en gebonden chloor de waterkwaliteit. Het filter van de jacuzzi is in de regel te beperkt of, afhankelijk van de uitvoering, niet in staat om deze stoffen voldoende te verwijderen. Afhankelijk van de gebruiksduur en frequentie zal er daarom voldoende water moeten worden ververst. In openbare zwemgelegenheden zijn daar zelfs wettelijke eisen voor. Daar stelt men primair dat er minimaal 30 liter per zwemmer per dag wordt ververst. Dit is nodig om de opbouw van vervuiling die niet door middel van de waterbehandeling kan worden verwijderd of afgebroken, te kunnen verwijderen. De hedendaagse waterbehandelingstechnieken zijn dusdanig geavanceerd dat deze niet te vergelijken zijn met de waterbehandeling van de gemiddelde jacuzzi.” De filtratietechniek die bij een jacuzzi hoort, is vaak zeer eenvoudig en qua capaciteit niet in staat alle vervuiling voldoende te verwijderen. Vissers: “Zeker als het filter, vaak in de vorm van een cartridge of cassette, niet tijdig wordt vervangen en/of gereinigd, gaat de werking teniet en kan het filter zelf een bron worden van vervuiling. De kans op ophoping van bacteriologische vervuiling waarbij een besmettingsbron ontstaat, is hierbij niet ondenkbaar.”

Advies: volledig legen en reinigen

Wanneer is het gebruik van de jacuzzi wel verantwoord? Vissers: “Wij adviseren het bassin minimaal wekelijks volledig te legen en te vullen met vers leidingwater. Zelfs mogelijk frequenter, zoals bij wisseling van gasten in een bungalow. Reinig het bassin, voordat u het opnieuw vult. Daarna brengt u het water chemisch op peil met een goede pH en juiste waarde aan vrij beschikbaar chloor. Belangrijk is dat u daarna de eventuele pompen voor massagestralen of jets activeert. Zo worden ook eventuele bacteriën in het slangenstelsel gedood.” Maar ook dan is het belangrijk vinger aan de pols te houden. “Het tussentijds verversen van het bad is noodzakelijk indien er sprake is van waarneembare vervuiling, zoals troebeling, verkleuring, schuimvorming of stank en wanneer het water een hoge waarde gebonden beschikbaar chloor kent van meer dan 1,0 mg/l. Zo’n hoge waarde is alleen al reden voor verversing.”

Dagelijkse metingen

“Het gehalte van deze waarde is door u eenvoudig vast te stellen”, vervolgt Vissers. “Met de gangbare fotometers kan vrij eenvoudig de pH en het vrij beschikbaar chloor worden vastgesteld. Daaruit leidt u het gebonden beschikbaar chloor af. De instraling van zonlicht versnelt de afbraak van vrij beschikbaar chloor. Kortom: er zal dus minimaal dagelijks aan de hand van metingen moeten worden bepaald of dit gehalte nog voldoende is.” Ook de pH-waarde moet dagelijks worden gemeten. Vissers: “Een juiste zuurgraad (pH) is essentieel voor een goede desinfectie. De werking van het chloor wordt nadelig beïnvloed bij een te hoge pH-waarde. Indien men de pH niet corrigeert met de juiste middelen, zal deze te hoog worden. Ook de waarde hiervan dient dagelijks te worden gecontroleerd.”

Desinfectiemiddelen

Een door de leverancier voorgeschreven desinfectiemethode kan onder bepaalde omstandigheden onvoldoende zijn. Het toevoegen van desinfectiemiddelen is zeer belangrijk om aanwezige bacteriën te kunnen doden. Veelal worden hiervoor chloorverbindingen geleverd in de vorm van poeder (korrels) of tablet(ten). “Voor het toepassen van de juiste middelen en de te hanteren gewenste waarden, raden wij aan u juist te laten voorlichten. Onze voorkeur gaat uit naar bewezen desinfectietechnieken die in Nederland zijn toegestaan, mede met het oog op de Ctgb-toelatingseisen (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden). Door het toepassen van de desinfectiemiddelen ontstaan er desinfectiebijproducten als gevolg van het oxidatieproces. Als de hoeveelheden van dergelijke verbindingen te hoog oplopen, kunnen er klachten ontstaan, zoals huidirritaties en irritaties aan ogen en slijmvliezen.”

Protocol

Zijn deze maatregelen voldoende? Nou nee. Volgens Vissers kunnen beheerders van vakantieparken nog meer doen: “Het gedrag van de gebruikers speelt in de mate van de badbelasting een zeer prominente rol. Een badgast die zich vooraf eerst goed wast en afspoelt onder de douche, zal veel minder vuil inbrengen dan iemand die ongewassen en mogelijk bezweet of ingesmeerd met bijvoorbeeld zonnebrandoliën of vetten in de jacuzzi plaatsneemt. Ook het gebruik van zeepproducten in het bassin veroorzaakt een forse badbelasting en doen het aanwezige desinfecterende vermogen in het badwater deels of geheel verloren gaan. Daarom adviseren wij een duidelijk protocol voor het gebruik van de jacuzzi op te stellen.” Daarin kunt u instructie geven, zoals: geen toevoegingen zoals badolie, badschuim, shampoo en zeep, douchen voor gebruik en geen voedingsmiddelen en dranken nuttigen in de jacuzzi.

Kortom: indien er niet dagelijks wordt gecontroleerd en er niet tijdig wordt ververst, kan de waterkwaliteit snel achteruitgaan, wat kan leiden tot onveilige situaties. Het aanbieden van een jacuzzi op een vakantiepark vereist intensief beheer. En dat is het waard: een jacuzzi biedt een grote meerwaarde voor gasten van vakantieparken. Het geeft gasten het gevoel dat ze na hun vakantiedag heerlijk in de open lucht kunnen relaxen in het warme water van de jacuzzi. Dat de gasten ook echt gerust en veilig plaats kunnen nemen in de jacuzzi, bewijzen klanten van C-mark die het intensieve beheer al toepassen.

Dus: ook al oogt het water helder: meten is weten. Daarom kan een steekproefcontrole op chemie en bacteriologie een hulpmiddel zijn om de beheersmaatregelen te testen. C-mark kan u hierin adviseren.